เครื่องจักรสำหรับยกคนทำงานบนที่สูง ตามกฎหมายใหม่คืออะไร

เครื่องจักรสำหรับยกคนทำงานบนที่สูง คืออะไร

“เครื่องจักรสำหรับยกคนทำงานบนที่สูง” หมายความว่า เครื่องจักรที่ออกแบบเฉพาะใช้สำหรับยก เคลื่อนย้ายคนขึ้นไปทำงานบนที่สูงหรือต่างระดับอย่างปลอดภัย เช่น รถกระเช้า กระเช้าแขวน หรือกระเช้าแบบขากรรไกร ซึ่งนิยามดังกล่าว ได้ถูกกำหนดไว้ใน “ กฎกระทรวง กำหนดมาตรฐานในการบริหาร จัดการ และดำเนินการด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงานเกี่ยวกับเครื่องจักร ปั้นจั่น และหม้อน้ำ พ.ศ. 2564 ”

เครื่องจักรสำหรับใช้ในการยกคนขึ้นทำงานบนที่สูง ที่เรามักเห็นได้บ่อย ไม่ว่าจะเป็นงานก่อสร้าง โรงงานอุตสาหกรรม รถของการไฟฟ้า หรือใช้สำหรับตัดต้นไม้  มีดังต่อไปนี้

ประเภทของเครื่องจักรสำหรับยกคนขึ้นที่สูง

• รถกระเช้าบูมลิฟต์ Boom Lift เป็นรถกระเช้าที่สามารถให้การขึ้น – ลงของกระเช้าที่รวดเร็ว และมีขายืดออกได้ในระยะแนวดิ่ง พร้อมการยืดตัวกระเช้าออกไปนอกตัวรถได้เพิ่มเติม โดยที่ตัวรถจะยังคงอยู่ที่เดิม สามารถหมุนกระเช้าได้รอบทิศทาง เพื่อปรับเปลี่ยนจุดทำงานได้คล่องตัว โดยมีให้เลือกทั้งแบบพลังงานแบตเตอรี่ และพลังงานเครื่องยนต์ดีเซล และตัวกระเช้าของบูมลิฟต์ ยังสามารถควบคุมการทำงานได้ภายในตัว
• รถกระเช้าขากรรไกร (Scissor Lift หรือ X-Lift) เป็นรถกระเช้าที่ออกแบบมาสำหรับพื้นที่ภายในโรงงานหรือโกดังสินค้า ใช้งานง่ายควบคุมทุกระบบบนกระเช้าได้ภายในหนึ่งเดียว ให้ความรวดเร็วในการทำงานและคล่องตัวสูง เหมาะสำหรับงานการติดตั้ง จัดเก็บสิ่งของ การซ่อมแซม หรือการปรับเปลี่ยนของบนที่สูง
• กระเช้าแขวน เรามักจะเห็นมีการใช้กระเช้าแบบแขวนที่ติดกับปลายเครน เป็นลักษณะของกระเช้ายกคนขึ้นที่สูง เช่น รถของการไฟฟ้า รถที่นำมาตัดต้นไม้ หรือการทำงานบนที่สูงที่มักจะต้องใช้รถในการเข้าไปในพื้นที่ มักจะใช้กระเช้าในลักษณะนี้ เพราะสามารถเคลื่อนย้ายไปกับตัวรถได้ซึ่งเมื่อต้องมีการใช้งานก็เลือกให้เหมาะสมกับสภาพพื้นที่การทำงานเพื่อให้เกิดความสะดวกและคล่องตัวสำหรับผู้ปฏิบัติงาน

ข้อกำหนดด้านความปลอดภัยสำหรับ เครื่องจักรสำหรับยกคนทำงานบนที่สูง

กฎกระทรวง กำหนดมาตรฐานในการบริหาร จัดการ และดำเนินการด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงานเกี่ยวกับเครื่องจักร ปั้นจั่น และหม้อน้ำ พ.ศ. 2564 ได้กำหนดข้อกำหนดด้านความปลอดภัยสำหรับเครื่องจักรใช้ในการทำงานบนที่สูง ไว้ใน ส่วนที่ 6 เครื่องจักรสำหรับใช้ในการยกคนขึ้นทำงานบนที่สูง ซึ่งกำหนดให้นายจ้างต้องดำเนินการดังนี้ เพื่อให้เกิดความปลอดภัยในการทำงาน

• จัดให้มีการป้องกันการตกจากที่สูงตามกฎกระทรวงว่าด้วยการกำหนดมาตรฐานในการบริหาร จัดการ และดำเนินการด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงาน ในสถานที่ที่มีอันตรายจากการตกจากที่สูงและที่ลาดชันจากวัสดุกระเด็น ตกหล่น และพังทลาย และจากการตกลงไปในภาชนะเก็บหรือรองรับวัสดุ
• จัดให้มีป้ายบอกพิกัดน้ำหนักและจำนวนที่สามารถยกได้อย่างปลอดภัย
• ต้องตรวจสอบสภาพเครื่องจักรและอุปกรณ์ก่อนการใช้งานทุกครั้ง และต้องมีสำเนาเอกสารการตรวจสอบเก็บไว้ด้วย
• จัดให้มีสัญญาณเสียงหรือแสงไฟเตือนภัยขณะทำงานตามความเหมาะสมของการใช้งาน
• จัดให้มีระบบตัดการทำงานเมื่อใช้งานเกินพิกัดที่กำหนด และต้องตรวจสอบว่าอุปกรณ์สามารถใช้งานได้
• ต้องไม่ดัดแปลงหรือทำให้เครื่องจักรที่ใช้ยกคนทำงานบนที่สูงมีความปลอดภัยน้อยลง
• ต้องควบคุมดูแลบริเวณที่มีการเติมประจุไฟฟ้าแบตเตอรี่เครื่องจักรสำหรับยกคนขึ้นทำงานบนที่สูงที่ใช้ไฟฟ้าให้ห่างจากบริเวณที่ทำงาน และจัดให้มีมาตรการเกี่ยวกับการระบายอากาศเพื่อป้องกันการสะสมของไอกรด และไอระเหยของไฮโดรเจนจากการประจุไฟฟ้า
• การเคลื่อนย้ายเครื่องจักรไปตามแนวราบ พื้นต้องมีความแข็งแรง เรียบ ไม่ต่างระดับและต้องปรับระดับของเครื่องจักรให้อยู่ในตำแหน่งที่ปลอดภัย
• ลูกจ้างที่ปฏิบัติงานกับเครื่องจักรที่ใช้สำหรับยกคนขึ้นทำงานบนที่สูงต้องผ่านการอบรมที่สูงเกี่ยวกับการปฏิบัติตามรายละเอียดคุณลักษณะและคู่มือการใช้งานเครื่องจักรสำหรับใช้ในการยกคนขึ้นทำงานบนที่สูงเพื่อความปปลอดภัยในการทำงานและสำหรับเครื่องจักรสำหรับใช้ในการยกคนขึ้นทำงานบนที่สูงแบบแขวนมีข้อกำหนดด้านความปลอดภัยเพิ่มเติมดังนี้
• ต้องทดสอบชิ้นส่วนและอุปกรณ์ที่เกี่ยวข้องภายหลังการติดตั้ง และต้องสำเนาเอกสารการทดสอบไว้ด้วย
• ต้องใช้ลวดสลิงที่มีค่าความปลอดภัยไม่น้อยกว่า 10 

ซึ่งเมื่อดูจากข้อกำหนดข้างต้นแล้วผู้ปฏิบัติงานกับเครื่องจักรที่ใช้ยกคนขึ้นทำงานบนที่สูงต้องดำเนินการให้เกิดความปลอดภัยตามกฎหมายที่สูงอีกด้วยไม่เพียงแต่ผู้ปฏิบัติงานต้องอบรมเกี่ยวกับการใช้เครื่องจักรสำหรับยกคนขึ้นทำงานบนที่สูงยังต้องผ่านการอบรมการทำงานบนที่สูงด้วยจึงจะสามารถทำงานบนที่สูงได้และยังต้องมีการตรวจสุขภาพว่าสามารถปฏิบัติงานบนที่สูงได้รวมถึงการใช้อุปกรณ์คุ้มครองความปลอดภัยส่วนบุคคลสำหรับงานที่สูงด้วย

ลวดสลิงที่มีลักษณะห้ามใช้

การทำงานบนที่สูงหากใช้เครื่องจักรสำหรับยกคนขึ้นทำงานบนที่สูงแบบแขวนสิ่งสำคัญที่จะต้องตรวจสอบอย่างละเอียดคือลวดสลิงซึ่งหากมีการนำลวดสลิงที่มีสภาพไม่พร้อมใช้งานมาใช้อาจทำให้เกิดอุบัติเหตุในขณะที่กำลังปฏิบัติงานได้เรามาดูกันว่าลวดสลิงแบบไหนบ้างที่ห้ามนำมาใช้งานโดยเด็ดขาด

• ลวดสลิงที่ลวดเส้นนอกสึกไปตั้งแต่ 1 ใน 3 ของเส้นผ่านศูนย์กลางเส้นลวด
• ลวดสลิงที่ขมวด ถูกบดกระแทก แตกเกลียว หรือชำรุดที่ทำให้ประสิทธิภาพในการใช้งานลดลง
• ลวดสลิงมีเส้นผ่านศูนย์กลางเล็กลงเกินร้อยละ 5 ของเส้นผ่านศูนย์กลางที่ระบุ
• ลวดสลิงถูกความร้อนทำลายหรือเป็นสนิมมากจนเห็นได้ชัด
• ลวดสลิงถูกกัดกร่อนมากจนเห็นได้ชัด
• ลวดสลิงเคลื่อนที่ที่มีเส้นลวดในหนึ่งช่วงเกลียวขาดตั้งแต่ 3 เส้นขึ้นไปในเส้นเกลียวเดียวกันหรือขาดรวมกันตั้งแต่ 6 เส้นขึ้นไปในหลายเส้นเกลียว
• ลวดสลิงยึดโยงที่มีเส้นลวดขาดตรงข้อต่อตั้งแต่ 2 เส้นขึ้นไปในหนึ่งช่วงเกลียวซึ่งหากลวดสลิงมีลักษณะต้องห้าม ตามที่กล่าวมาข้างต้น ห้ามฝืนใช้งานโดยเด็ดขาด เพราะอาจทำให้ตกลงมาในขณะใช้งานได้

สรุป

การปฏิบัติงานกับเครื่องจักรสำหรับใช้ในการยกคนขึ้นทำงานบนที่สูง ผู้ปฏิบัติงานต้องผ่านการอบรมหลักสูตรการใช้เครื่องจักรสำหรับยกคนขึ้นทำงานบนที่สูงและหลักสูตรการทำงานบนที่สูง ซึ่งผู้ปฏิบัติงานต้องมีสุขภาพแข็งแรงผ่านการตรวจโดยแพทย์ และมีใบรับรองแพทย์ว่าสามารถปฏิบัติงานบนที่สูงได้ รวมถึงต้องมีมาตรการด้านความปลอดภัยในการทำงานบนที่สูง อุปกรณ์ความปลอดภัยต่างๆ ต้องพร้อม และที่สำคัญรถกระเช้าจะต้องผ่านการตรวจสอบและทดสอบจากบุคคลที่ขึ้นทะเบียนตามมาตรา 9 หรือนิติบุคคลที่ขึ้นทะเบียนตามมาตรา 11 ด้วยเช่นกัน เพราะงานที่สูงนั้นเป็นงานที่มีความเสี่ยงสูง หากเกิดอุบัติเหตุขึ้น อาจทำให้พิการหรือเสียชีวิตได้